Ζωγράφοι Πλωμαρίου

Οι πληροφορίες για τους παρακάτω ζωγράφους προέρχονται από την ιστοσελίδα του πρώην Δήμου Πλωμαρίου. Για την Κατερίνα Καβαρνού και τον Ιωάννη Βάμβουρα δεν υπήρχαν πληροφορίες. Καταφέραμε να βρούμε για τον Ιωάννη Βάμβουρα και αναζητούμε πληροφορίες και για την Κατερίνα Καβαρνού. Εάν κάποιος γνωρίζει πληροφορίες παρακαλώ να επικοινωνήσει μαζί μας στο e-mail info@plomaricity.gr

Κατερίνα Καβαρνού

Ιωάννης Βάμβουρας
Ο Γιάννης Βάμβουρας, γεννήθηκε στο Πλωμάρι, όπου και διαμένει. Τα πρώτα ερεθίσματα του προκλήθηκαν από την παρακολούθηση του πατέρα του Στρατή, επίσης ζωγράφου και αγιογράφου. Ασχολείται με την βυζαντινής τεχνοτροπίας αγιογραφία, από το 2000 περίπου. Έχει μετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις και έχει πραγματοποιήσει τρεις ατομικές του, μέχρι σήμερα. Εικόνες του κοσμούν πολλές ορθόδοξες εκκλησίες στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό μεταξύ των οποίων στις πόλεις Ηστ Λόντον και Κέηπ Τάουν της Νότιας Αφρικής καθώς και στη Νορβηγία, Δανία, Αυστραλία, Γερμανία και ΗΠΑ.

Παναγιώτης Βερβέρης
Έργα του ζωγράφου Παναγιώτη Βερβέρη, που κατάγεται από τον Μπορό (Νεοχώρι) Πλωμαρίου φιλοξενούνται στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Νεοχωριτών «Ο Μπορός»: http://www.mporos.gr/files/prosopa/berberis/berberis.htm

Γεραλής Λουκάς
Ο Λουκάς Γεραλής, γιός του Κωστή Καραδούκα (Γεραλή) γεννήθηκε το 1871 και όχι το 1875 όπως κακώς αναφέρεται -σύμφωνα με την οικογενειακή μερίδα του πατέρα του -στον Τρύγονα Πλωμαρίου και βαφτίστηκε ως Δούκας. Σύμφωνα με την συνήθεια της αλλαγής των επιθέτων με βάση το επάγγελμα ή τον τόπο εγκατάστασης, ο Κωστής Καραδούκας πιθανόν λόγω του γεγονότος ότι είχε καταγωγή από τη Γέρα προσφωνούνταν από τους συγχωριανούς του ως Γεραλής. Κατά συνέπεια, διατηρήθηκε το προσωνύμιο αυτό το οποίο αντικατέστησε το Καραδούκας και πέρασε αργότερα και στα παιδιά του. Από την περαιτέρω έρευνα που έκανα βρήκα ότι ο παππούς του ζωγράφου, Δούκας Καραδούκας ήταν από τη Γέρα –κατά πάσα πιθανότητα από το Μεσαγρό –και μετακινήθηκε αργότερα προς τον Τρύγονα όπου και γεννήθηκε ο Κωστής Γεραλής. Συνεπώς αν και δεν γεννήθηκε στη Γέρα έχει ρίζες από την περιοχή. Ο πατέρας του Λουκά Γεραλή, θέλοντας να τον κάνει έμπορο, τον έστειλε όταν μεγάλωσε στη Σμύρνη. Στην πρωτεύουσα όμως της Ιωνίας αισθάνθηκε μια έντονη κλίση προς τη ζωγραφική και ζητούσε δάσκαλο για να πάρει τα πρώτα του μαθήματα. Την πορεία του Λουκά, του μεγαλύτερου αδερφού της οικογένειας, την ακολούθησε και ο αδερφός του Απόστολος (σε κάποιο άλλο άρθρο θα ασχοληθούμε εκτενέστερα και με αυτόν τον μεγάλο νεοέλληνα ζωγράφο). Πράγματι ξεκίνησε δίπλα στον γνωστό ζωγράφο Θεοδ. Αντωνιάδη, για να εγγραφεί στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1896. Με καθηγητές τον Λύτρα, τον Ροιλό και τον επίσης Μυτιληνιό Ιακωβίδη διαπρέπει. Το 1911 συμμετέχει στην έκθεση της Ρώμης με τρία έργα, «Το πότισμα των λουλουδιών», «Κόρη κεντώσα», «Χιονισμένη άνοιξη» όπου και διακρίνεται. Από τότε λαμβάνει μέρος σε όλες τις ομαδικές εκθέσεις ενώ παράλληλα κάνει και ατομικές όπως το 1924 στον «Παρνασσό» και το 1930 στο Ηράκλειο Κρήτης. Πολλά έργα του αγοράστηκαν τότε από το υπουργείο Παιδείας, από τον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον Μπενάκη και άλλους. Μάλιστα για κάποιο μικρό διάστημα εργάστηκε ως καθηγητής της ιχνογραφίας στη σχολή των υπαξιωματικών στρατού, θέση την οποία εγκατέλειψε για να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην τέχνη. Το έργο του παρουσιάζει μια ποικιλομορφία. Δεν είναι μόνο δεξιοτέχνης της «nature mort»1, δεν κάνει μόνο υπέροχα φρούτα και λουλούδια αλλά συνάμα παρακολουθεί τη ζωή και το γλέντι του χωριού, του Τρύγωνα. Τα ηθογραφικά στοιχεία που βλέπουμε στα έργα του, μας δείχνουν έναν άνθρωπο που αγαπά τους τύπους του χωριού σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητάς τους. Εμπνέεται από τις αιγαιοπελαγίτικες ομορφιές αλλά και από τις δουλειές της υπαίθρου. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αν και έχει ένα υπέροχο σπίτι στο Λυκαβητό, εντούτοις εκείνος προτιμά να μένει στο ατελιέ του στην Πάρο, τόπος καταγωγής της συζύγου του Άννας. Αυτή η αγάπη για τη φύση και την ήσυχη ζωή πηγάζει από τα παιδικά βιώματα στο όμορφο χωριό του. Μερικές από τις ωραιότερες συνθέσεις του είναι το «Λιοτρίβι», ο «Ευχάριστος επισκέπτης», οι «Κρητικές μαντινάδες», η «Ναυμαχία της Λήμνου»(Ναυτικό Μουσείο), «στην Εκκλησία» (Βουλή των Ελλήνων), το «Κλουβί» (Προεδρικό Μέγαρο),ο «Μπάλος», οι «Ξενύχτηδες», το «Άναμμα του φούρνου», «Στη βοσκή», «Παίξιμο σβούρας», «Μπάλλος» και τόσα άλλα. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Μουσείο Μπενάκη, στη Βουλή των Ελλήνων, στο Ναυτικό Μουσείο, στην αίθουσα διαπιστευτηρίων του Προεδρικού Μεγάρου καθώς και σε πλήθος ιδιωτικών συλλογών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ιωάννης και Κωνσταντίνος Καλδής
Ο Ιωάννης Καλδής ανήκε στον κύκλο των χαλκογράφων μοναχών του Αγίου Όρους, οι οποίοι έδρασαν στα τέλη του 18ου και κατά το 19ο αιώνα στα αντίστοιχα εργαστήρια των Μονών. Ο Ιωάννης Καλδής, λαϊκός χαράκτης εξοικειωμένος με την τεχνική της χαλκογραφίας, εκτόπισε μαζί με τους υπολοίπους Αγιορείτες χαράκτες τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά κέντρα, αναδεικνύντας το Άγιο Όρος σε αποκλειστικό σχεδόν προμηθευτή χάρτινων εικόνων για τον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο. Έχουν καταγραφεί περίπου 19 έργα του Ιωάννη Κωνσταντίνου Καλδή από το 1858 μέχρι το 1878. Ένα από αυτά τιτλοφορείται «Παναγία η Γερόντισσα» και αποτελεί χαλκογραφία του έτους 1869, η οποία βρίσκεται σήμερα στο Άγιο Όρος. Ο Κωνσταντίνος Καλδής ανήκε στον ίδιο κύκλο των Χαλδέζων χαλκογράφων μοναχών του Αγίου Όρους και ήταν προγενέστερος του Ιωάννη. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του ονομάζεται «Θεορία σμίρνης ιστοριθείσα παρά του λιμένος (ακολουθεί μετάφραση από την τουρκική) Κωνσταντίνος Καλδής εκ Λέσβου κωμοπόλεως Πλωμαρίου εχάραξε, 1845 Μάιος». Πιθανότατα, άλλη μία «άποψη» της Κωνσταντινούπολης, αυτή τη φορά, είναι έργο του ιδίου με χρονολογία 1851. Τέλος, ακόμη ένα σημαντικό έργο του Κωνσταντίνου Καλδή ονομάζεται «Άποψη της Σμύρνης, όπου έγινε ο μεγάλος σεισμός του 1688» και αποτελεί χαλκογραφία 47×62 εκ., η οποία βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη Αθηνών και φέρει τον αριθμό καταγραφής 30412.

Παναγιώτης Δημητρίου Καραντάνης
Γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι Λέσβου το 1850 ύστερα από ιδιόχειρο σημείωμά του σε ατομικό πρόχειρο ημερολόγιο, «εγεννήθην τω 1850 21 Οκτοβρίου». Ο ίδιος και ο αδελφός του Μανώλης αναφέρονται στα δημοτολόγια σαν επάγγελμα αγιογράφοι. Το πραγματικό οικογενειακό του επώνυμο ήταν Κουτλής – πως αργότερα επικράτησε το επώνυμο Καραντάνης είναι άγνωστο. Σε όλα τα ζωγραφικά τους έργα προσυπογράφουν με το επώνυμο Καραντάνης. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στο Παλαιοχώρι και μετά πήγε στο Άγιο Όρος για να μάθει ζωγραφική και ιδιαίτερα αγιογραφία. Ο Παναγίωτης Καραντάνης ήλθε από το Παλαιοχώρι στο Μπορό αφού παντρεύτηκε το 1880 τν Μαρία Γιαλούρη κόρη του Ευστρατίου Γιαλούρη ευκατάστατου κτηματία. Ύστερα από τρία χρόνια μαθητεία στο Άγιο Όρος γύρησε και άρχισε να ζωγραφίζει εικόνες κατά παραγγελία σε ιδιώτες και εκκλησίες με αναφορά ονόματος και χρονολογίας κάτω. Τα σύνεργα του σώθηκαν σε ένα μπαούλο (μπογιές, πινέλα, σχέδια), τα οποία δώρησε η οικογένεια του στον Παπαστρατή Βερβέρη στο Ακράσι που ήταν και αυτός αγιογράφος. Από τα σωζόμενα έργα του φαίνεται μεγάλη διαφορά στην τεχνοτροπία από το βυζαντινό αυστηρό ύφος άλλων αγιογράφων. Πρέπει να επηρεάστηκε ίσως από τη μεταγενέστερη ρωσική τεχνοτροπία. Στην Αγία Αικατερίνη στο Μπορό έχουμε πολλές εικονογραφίες ολόσωμες πάνω σε λαμαρίνα ύψος 1,70 περίπου και άλλες μικρές φορητές εικόνες του Αγίου Γεωργίου – Αγίου Δημητρίου – Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου η κεφαλή επί πίνακι – Αρχαγγέλων Μηχαήλ και Γαβριήλ – Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, αφιερώματα ιδιωτών καθώς επίσης και ένας θαυμάσιος Νυμφίος. Προφορικές μαρτυρίες της κόρης του Ζηνοβίας αναφέρουν ότι όταν ήταν μικρή (γεννήθηκε το 1894) μένανε στην Αγιάσσο επειδή ζωγράφιζε πάνω σε σκαλωσιές την εκκλησία της Παναγίας και λέγεται ότι ο τρούλος με όλες τις εικονογραφίες είναι του Παναγιώτη Καραντάνη. Τα χρώματα που χρησιμοποιούσε τα έφτιαχνε μόνος του από φυτικές και ζωικές ουσίες, είναι ανεξίτηλα καλά διατηρημένα μέχρι σήμερα πάνω από 100 χρόνια. Εκτός από αγιογραφίες, ο Καραντάνης άφησε και άλλα έργα κοσμικά.Τοιχογραφίες μέσα στο σπίτι του στο Μπορό, ιστορική είναι η συνάντηση Βενιζέλου και διαδόχου Κωνσταντίνου, ολόσωμοι μπαίνοντας αριστερά στο διάδρομο. Απέναντι στη σκάλα παρουσιάζεται μια κόρη με τη μαργαρίτα. Πάνω σε λαμαρίνα – κάδρο έχει την προσωπογραφία της μητέρας του Μαρίας Γιαλούρη, θαυμάσια με το τσεμπέρι και το λαδί κοντογούνι επανωφόρι εποχής. Σε πιο μικρό σχήμα παρουσιάζει το ελληνικό εθνόσημο με τον Ηρακλή και το Θησέα. Όλο το σπίτι εσωτερικά είναι εικονογραφημένο με διάφορα σχέδια γεωμετρικά και άλλα διακοσμιτικά. Τα γενικά χαρακτηριστικά της ζωγραφικής του Παναγίωτη Καραντάνη θα μπορούσαν να συνοψιστούν στα φυσικά χρώματα, το ρεαλισμό και τη λιτότητα της έκφρασης. Πέθανε το 1930 μαρτυρία που φαίνεται σε ιδιωτικό πρόχειρο ημερολόγιο του Ευστρατίου Εμμαν. Παντελέλλη (1869-1942), με τον οποίο ήταν φίλοι.

Barkevouhi Bedrossian
Η Barkevouhi Bedrossian (1908-1980), η επωνομαζόμενη και «Θεοδώρα» ήταν ποιήτρια, ζωγράφος και αοιδός αρμενικής καταγωγής, η οποία πέθανε στην πόλη του Πλωμαρίου, όπου βρίσκεται και ο τάφος της. Επίσης, δραστηριοποιήθηκε στο χώρο του θεάτρου και του χορού. Επάνω στον τάφο της αναφέρεται, ότι η ίδια κέρδισε το αργυρό βραβείο της πόλεως Παρισίων και Ρώμης. Στο ταφικό της μνημείο, επιπλέον, υπάρχει χαραγμένο και το ακόλουθο ποίημα, το οποίο συνέγραψε η ίδια. Αυτό αναφέρει: «Η ψυχή μου είναι γωνιά της τέχνης και της αγάπης. Το βλέμμα μου βγάζει φλόγα και το κρανίον μου είναι πύργος πνεύματος και μυστηρίου. Αι μπούκλες μου από έβενο κυματίζουν το καπνό. Το αίμα μου είναι φωτιά του ιδεώδους, φλόγα και φως θα βγαίνουν από τον τάφο μου».

Πηγή: www.plomari.gr